lunes, 13 de febrero de 2017

Lupus y cordero, agnus y lobo: Fábula de Fedro para Latín II

(Imagen: clic)
FEDRO. Liber I, Fabulae 1

Ad rivum eundem lupus et agnus venerant, siti compulsi. 

Superior stabat lupus, longeque inferior agnus. 

Tunc fauce improba latro (1) incitatus (2) iurgii causam(3) intulit (4)

"Cur - inquit - turbulentam fecisti mihi aquam(5) bibenti (6)?" 

Laniger contra timens : 

"Qui possum - quaeso - facere quod quereris, lupe? A te decurrit ad meos haustus (7) liquor."

Repulsus ille veritatis viribus:

"Ante hos sex menses male - ait - dixisti mihi". 

Respondit agnus: 

"Equidem natus non eram!"

"Pater, hercle, tuus - ille inquit - male dixit mihi!" 

Atque ita correptum (8) lacerat iniusta nece.

Haec(9) propter illos scripta est homines fabula qui fictis causis innocentes opprimunt.


(1): latro: se refiere al lobo. Estas son todas las acepciones que da el Diccionario por Raíces del Latín de S. Segura Munguía s.v.: "guardia de corps, soldado mercenario;|| bandido, bandolero, ladrón || cazador, raptor, asesino, sicario; pirata || pieza de ajedrez. Descartando esta última acepción, ¿cuál consideras la más adecuada para el lobo?.
(2): incitatusexcitatus animo propter faucem improbam suam, al parecer, el lobo confía mucho en su superioridad sobre el pobre corderito.
(3): iurgii causam: literalmente: "pretexto de altercado", mejor: "pretexto para un altercado". Efectivamente, como dice el último verso de la fábula, el lobo es de los que oprimen a los inocentes fictis causis, es decir, "con razones fingidas", "con causas inventadas".
(4): infero intuli illatum: en este contexto "alegar" (causam inferre: "alegar un pretexto").
(5): (aquam) turbulentam facere: aquam turbare, es decir, "enturbiar"; la frase latina tiene un CD (aquam) y un CPvo (turbulentam)
(6): bibenti: Dativo sing. masc. de un participio de presente, concierta con el dativo mihi: "a mí que estoy bebiendo" o incluso: "mientras bebo".
(7): ad meos haustus: "a mis labios", "hasta mi boca". Haustus, us es "sorbo", "acción de beber" y "haustus aquae" es "sorbo de agua". La propuesta de traducción que hemos dado nos parece óptima, si no literal.
(8): ita correptum: "al así acusado", es decir, al cordero (Complemente Directo, por ello en Acusativo el participio de perfecto), podría mejor decirse: ita iniuste correptus.
(9): Haec: es el determinante del sustantivo fabula, que aparece  algo más tarde; el desorden de palabras justificado por motivos estilísticos es conocido como "hipérbaton".

No hay comentarios:

Publicar un comentario